Tất Bạt (Fructus Piperis Longi)

Tất bạt còn gọi là Tiêu lốt, Tiêu hoa tím là chùm quả dính nhau thành bông chưa chín phơi hay sấy khô của cây Tiêu lốt, tên thực vật là Piper longum L. Thuộc họ Hồ tiêu (Piperaceae). Tất bạc dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách “Tân tu bản thảo” cây mọc hoang hoặc trồng nhiều ở cả 2 miền Nam Bắc nước ta, được trồng ở Ấn Độ, Philipin, Indonexia và Trung Quốc tại Quảng Đông, Vân Nam.

Tác dụng dược lý.

1.Theo y học cổ truyền.

Thuốc có tác dụng ôn trung chỉ thống. Chủ trị các chứng đau bụng lạnh đau, nôn tiêu chảy.

2.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại.

– Tác dụng kháng khuẩn: tinh dầu tiêu lốt có tác dụng in vitro, ức chế các loại Staphylococcusaureus, Bacillus subtilus, bacillus, trực khuẩn đại tràng, trực khuẩn lỵ.

– Dịch tiêu lốp chích vào màng bụng có tác dụng hạ thân nhiệt chuột.

– Piperine có tác dụng chống co giật.

– Thuốc có tác dụng giãn mạch ở da, nên lúc uống thuốc có cảm giác nóng toàn thân.

– Trên thức nghiệm thuốc có tác dụng chống thiếu máu cơ tim, tăng sức chịu đựng ở trạng thái thiếu dưỡng khí, chống rối loạn nhịp tim (chủ yếu là thành phần tinh dầu).

Ứng dụng lâm sàng:

1.Cùng với Cao lương khương trị các chứng đau bụng, nôn, tiêu chảy do tỳ vị hàn. Có thể dùng độc vị bột Tiêu lốt uống với nước cơm hặc phối hợp với các loại thuốc ôn tỳ vị để dùng.

2.Trị tiêu chảy kéo dài: Tiêu lốt phối hợp với Đảng sâm, Can khương, Bạch truật, Nhục quế (trị tiêu chảy di tỳ vị hư hàn).

3.Trị đau răng sâu: Tiêu lốt bột xác vào vùng răng đau hoặc dùng với hạt tiêu lượng bằng nhau, gia ít sáp ong viên thành viên nhỏ bằng hạt vừng. Cho vào nơi răng đau 1-2 hạt.

4.Trị chảy nước mũi: thuốc tán thành bột mịnthooir vaog mũi.

5.Trị thiên đầu thống: Tất bạt tán thành bột mịn. Bảo mệnh nhân ngâm một ngụm nước nóng, đau bên nào thì hít khoảng 0.4g bột vào mũi bên đó.