Hạt Bí Ngô (Semen cucurbitae Moschatae)

Hạt Bí Ngô còn gọi là Nam qua tử, Nam qua nhân, Bạch qua tử, dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách Bản thảo cương mục thập di, là nhân hạt cây bí ngô, tên thực vật là Cucurbita moschate Duch, thuộc họ Bí. Cây Bí được trồng nhiều nơi ở nước ta để làm thức ăn. Lấy hột quả bí ngô chín phơi khô bóc lấy nhân làm thuốc.

Tác dụng dược lý.

1.Theo y học cổ truyền:

Bí ngô có tác dụng sát trùng, trị sán, lãi đũa.

2.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:

– Nước sắc và bột nhân hạt bí ngô in vivo và in vitro đều có tác dụng làm tê liệt sán dây bò bà heo, nhưng chủ yếu đoạn giữa và cuối, do đó cùng dùng với hạt cau có tác dụng hợp đồng. Hạt bí ngô có tác dụng ức chế hấp huyết trùng ở chuột nhắt, chủ yếu là ấu trùng, nhưng không diệt được hấp huyết trùng trưởng thành.

– Nước sắc bí ngô cho chuột uống với liều 4g/kg có tác dụng xấu đối với chức năng gan.

Ứng dụng lâm sàng

Trị bệnh sán dây bò: Bí ngô vỏ tán hột, người lớn 60-80g, trẻ em dưới 15 tuổi 30-50g, uống đói vào lúc sáng sớm, 2 giờ sau uống nước sắc hạt cau, người lớn 60-80g, trẻ em dưới 15 tuổi 30-60g, sau 30 phút uống 1 liều thuốc tẩy magie sunfat, người lớn 60ml, trẻ em 20-40ml.
Trị mất sữa sau sinh: mỗi lần uống hạt bí ngô 15-20g, bỏ vỏ giã nát hòa nước uống lúc bụng đói 2 lần sáng tối. Uống liền 3-5 ngày có kết quả, uống hạt sống mới có kết quả.

Thịt quả bí ngô trị nhức đầu ngày 100-200g, nấu canh ăn. Cuống quả tán nhỏ mỗi lần uống 1-2g, gây nôn, trị cổ họng nhiều đờm, giải độc thịt cá.